Kiedy wprowadzać pokarmy stałe?

Różne etapy wprowadzania pokarmów stałych

Wprowadzając do diety dziecka pokarmy stałe, pozwalasz mu się uczyć. Dzieci mogą zaakceptować i polubić nowe smaki tylko, jeśli umożliwisz im ich poznanie.

Przechodzenie przez kolejne etapy wprowadzania pokarmów stałych 

Źródło: Clinical Paediatric Dietetics 3rd ed. 2007

Gdy Twoje maleństwo zacznie już czuć się pewnie, zajadając pokarmy stałe, powinno codziennie otrzymywać dania z czterech grup produktów, które będą dla niego źródłem różnorodnych składników odżywczych. Idealnym rozwiązaniem byłoby podawanie całej rodzinie tych samych, bogatych w składniki odżywcze pokarmów:

Cztery grupy produktów:

• Pokarmy bogate w skrobię — ziemniaki, ryż, płatki owsiane, makarony i inne płatki zbożowe,
• Mięso, ryby, jajka, masła orzechowe i rośliny strączkowe, takie jak soczewica, nikla indyjska, hummus,
• Warzywa i owoce,
• Pełnotłusty jogurt i ser. Pełnotłuste mleko może także być wykorzystywane do gotowania.

Które pokarmy więc podawać?

Etap 1: od 4 do 6 miesięcy

W pierwszej fazie procesu wprowadzania pokarmów stałych dziecku można podawać wszystkie pokarmy wymienione poniżej, większość mam wybiera jednak na początek płatki zbożowe, warzywa korzeniowe i owoce zmieszane z mlekiem.

• Wszystkie warzywa,
• Wszystkie owoce,
• Wszystkie płatki zbożowe, np. na bazie ryżu, owsa, pszenicy i kukurydzy,
• Chude mięso, drób i ryby — koniecznie dogotowane,
• Jajka — koniecznie dogotowane,
• Nikla indyjska, soczewica, humus, ciecierzyca i inne rośliny strączkowe,
• Orzechy — mielone lub w postaci masła orzechowego, np. mielone migdały i masło z orzechów ziemnych,
• Zwykły kremowy twarożek bez dodatków i jogurty,
• Starty ser na potrawach na ciepło.

Tekstura

Na początek możesz podać dziecku rzadki mus. Później, gdy maluch oswoi się z jedzeniem z łyżeczki, możecie przejść do gęstszego musu lub mocno rozgniecionego jedzenia.

Umiejętności do opanowania:

• Przyjmowanie pokarmu z łyżeczki,
• Przesuwanie pokarmu z przedniej do tylnej części ust w celu połknięcia,
• Radzenie sobie z gęstszymi musami i rozgniecionym jedzeniem.

Etap 2: od 6 do 9 miesięcy

W tym okresie można podawać dziecku wszystkie pokarmy wymienione powyżej, a także:

• Wątróbka — ze względu na wysoką zawartość witaminy A można podać dziecku nie więcej niż jedną małą porcję tygodniowo.

Tekstura

Rozgniecione jedzenie z kawałkami miękkiego pokarmu oraz miękkie przekąski. Dziecko może nadal wymagać dokładnego przecierania mięsa, jeśli jednak mięso jest bardzo miękkie, wystarczy je rozgnieść.

Umiejętności do opanowania:

• Przesuwanie kawałków pokarmu wewnątrz buzi,
• Przeżuwanie kawałków pokarmu,
• Samodzielne jedzenie za pomocą rąk i palców,
• Sączenie napojów z kubka.

Przykłady miękkich przekąsek

• Kawałki miękkich owoców, takich jak mango, melon, banan, dojrzała gruszka, brzoskwinia, papaja lub kiwi,
• Gotowane warzywa, np. marchewka lub cukinia krojona w słupki, fasolka szparagowa, bataty lub ziemniaki,
• Kawałki gotowanych warzyw, np. różyczki kalafiora lub brokułu,
• Kawałki ugotowanego makaronu,
• Okruszki chleba lub tostu,
• Ser pokrojony w kostkę,
• Pokrojone w słupki pieczone, miękkie warzywa, np. batat lub ziemniak, pasternak, papryka, marchewka, cukinia.

Napoje

• Niewielka ilość wody w kubku do posiłku — po posiłku należy podać dziecku mleko lub budyń na mleku.
• Podany w kubku mocno rozcieńczony sok owocowy, który wspomaga wchłanianie żelaza z warzyw.

Etap 3: od 9 do 12 miesięcy

Można podawać dziecku wszystkie pokarmy wymienione powyżej, a także posiłki przygotowywane dla całej rodziny, bez soli i cukru.

Tekstura

Zmielone i posiekane pokarmy, przekąski, które dziecko może samodzielnie chwytać palcami (np. surowe owoce i warzywa krojone w słupki) oraz wiele spośród dań przygotowywanych dla całej rodziny, np. kanapki lub tosty.

Umiejętności do opanowania:

• Żucie zmielonego i posiekanego pokarmu,
• Próby samodzielnego jedzenia łyżką.

Po 12 miesiącu życia

Po ukończeniu pierwszego roku życia większość dzieci może jeść te same dania, co reszta rodziny, dzięki czmu ich dieta jest bardziej zrównoważona. Można zacząć im podawać także pokarmy, których podawania młodszym dzieciom nie zaleca się:

• Miód,
• Pokarmy zakonserwowane solą, np. bekon oraz konserwy z dodatkiem soli,
• Niepasteryzowane sery pleśniowe,
• Dania z dodatkiem cukru — w celu uniknięcia powstawania próchnicy należy podawać je jedynie w porze posiłków.

Napoje

Po ukończeniu przez dziecko pierwszego roku życia możesz wprowadzić do jego diety pełnotłuste mleko krowie. Z wprowadzeniem do diety mleka półtłustego należy poczekać do drugiego roku życia malucha.