Implant. Rozwiązanie doskonałe?

Konsekwencje braków w uzębienu

Utrata już nawet jednego zęba własnego może powodować u pacjenta poważne konsekwencje zdrowotne nie tylko w obrębie jamy ustnej, ale także całego organizmu. Jednym z najwcześniej obserwowanych negatywnych efektów jest tzw. objaw Godona, czyli migracja zębów sąsiadujących z luką zębową w jej stronę, a także wysuwanie się zębów łuku przeciwnego w stronę luki. Może to wywoływać zaburzenia okluzyjne, a także powodować rozwój parafunkcji, takich jak nawyk zgrzytania zębami. Utrata naturalnego zęba skutkuje zanikaniem kości wyrostka zębodołowego, co utrudnia późniejsze ewentualne odbudowy protetyczne, wywołuje zaburzenia czynnościowe stawów skroniowo-żuchwowych, może powodować przeciążenia pozostałych zębów, a przypadku mnogich braków zębowych dojść może nawet to przerostu języka, który przejmuje część funkcji utraconych zębów.

Uznaje się, że najnowocześniejszą i najbardziej trwałą metodą uzupełniania braków w naturalnym uzębieniu są implanty zębowe, zapewniające jednocześnie bardzo dobre efekty estetyczne.

Początki współczesnej implantologii

Historia współczesnej implantologii sięga połowy XX wieku. W 1952 r. pochodzący ze Szwecji ortopeda prof. Per-Ingvar Brånemark wszczepił do kości udowej królika wykonaną z tytanu protezę. Po kilkunastu tygodniach tytanowy implant w pełni zrósł się z kością, a u zwierzęcia nie zauważono żadnych reakcji niepożądanych i powikłań. Tak rozpoczęły się prace Brånemarka, który wkrótce potwierdził zdolność tytanu do zrastania się z kością – zjawisko to określono mianem osseointegracji. Badania potwierdziły, że tytan jest materiałem bioobojętnym także dla organizmu człowieka, nie powoduje reakcji alergicznych ani nie wchodzi w kontakt ze składnikami np. znajdującymi się w żywności.

Odkrycie Brånemarka szybko zaczęto wykorzystywać nie tylko w ortopedii, ale i w stomatologii. Pierwszy tytanowy implant zębowy wszczepiono pacjentowi w 1965 r. i od tego czasu implanty są uznawane za najbardziej bezpieczną i trwałą metodę uzupełniania braków zębowych.

Obecnie implantologia jest jednym z najdynamiczniej rozwijających się działów współczesnej stomatologii. Na rynku pojawiają się coraz to nowe rodzaje implantów stomatologicznych – wyprodukowanie implantów z czystego tytanu jest procedurą kosztowną i dość skomplikowaną technologicznie, więc do tytanu dodaje się niewielkie ilości innych substancji, np. żelaza, wolframu albo wanadu. To jednak zwiększa ryzyko alergii, powikłań i w konsekwencji niepowodzenia leczenia implantologicznego.

Implant zębowy – dla kogo?

Wśród głównych wskazań do stosowania implantów zębowych znajdują się:

• pojedyncze braki zębowe,

• mnogie luki w uzębieniu, włącznie z całkowitym bezzębiem,

• braki zębowe spowodowane wrodzoną nieobecnością zawiązków zębów stałych.

Implanty zębowe często wykorzystuje się również jako element całościowej terapii implantoprotetycznej, w ramach której na implantach osadza się dopasowaną do potrzeb pacjenta protezę zębową.

Pacjenta należy przy tym uświadamiać, że ostateczna kwalifikacja do leczenia z zastosowaniem implantów następuje po szczegółowej diagnostyce, obejmującej m.in. badanie tomograficzne CBCT. Pozwala ono ocenić ilość i jakość tkanki kostnej w miejscu planowanego wszczepu – jeśli kości jest za mało lub jej jakość jest słaba, u pacjenta mogą zostać przeprowadzone zabiegi przygotowawcze (regeneracja kości lub podniesienie dna zatoki szczękowej). W niektórych przypadkach terapia implantologiczna nie jest jednak możliwa.

Implant zęba – przeciwwskazania

Mimo wszystkich zalet, jakie niesie ze sobą leczenie implantologiczne, nie jest to rozwiązanie dla każdego. Główne przeciwwskazania do implantów zębowych obejmują:

• wspomnianą zbyt małą ilość i/lub słabą jakość tkanki w miejscu planowanej implantacji,

• zdiagnozowane u pacjenta przewlekłe choroby ogólnoustrojowe, w przebiegu których dochodzi do obniżenia jakości tkanki kostnej (np. osteoporoza),

• zaburzenia i niedobory odporności organizmu (zarówno wrodzone, jak i nabyte, np. na skutek zakażenia wirusem HIV),

• ciężkie, nieustabilizowane, nieleczone choroby ogólnoustrojowe (np. nowotwory, cukrzyca, epilepsja),

• niewyleczona próchnica, aktywne stany zapalne tkanek przyzębia, nieleczona parodontoza,

• zaburzenia krzepnięcia krwi lub przyjmowanie leków wpływających na procesy krzepnięcia krwi,

• niedostateczny poziom higieny jamy ustnej. 

Część przeciwwskazań zupełnie wyklucza podjęcie leczenia implantologicznego (przeciwwskazania bezwzględne), inne mają charakter względny, co oznacza, że np. po poprawie poziomu higieny jamy ustnej albo wyleczeniu stanów zapalnych przyzębia terapia może zostać wdrożona.

Kiedy stosuje się implaty zębów

Implant zęba to metoda uzupełniania braków zębowych powstałych zarówno na skutek zaawansowanej próchnicy, chorób przyzębia, jak i urazów mechanicznych. Leczenie implantologiczne zapewnia doskonałe efekty funkcjonalne i estetyczne, choć oczywiście należy pamiętać, że ogromny wpływ na jego końcową skuteczność ma zaangażowanie pacjenta oraz przestrzeganie zaleceń, m.in. w zakresie prawidłowej higieny jamy ustnej.

Źródła:

1. Tomaszewska I., Implanty, źródło: https://www.mp.pl/pacjent/stomatologia/protetyka-i-implantoprotetyka/104733,implanty [dostęp: 10.03.2023].

2. Borsuk-Nastaj B., Machnikowski I., Mierzwińska-Nastalska E., Diagnostyka radiologiczna w planowaniu leczenia implanto-protetycznego na podstawie piśmiennictwa, Nowa Stomatologia, 2006, nr 6, s. 181–184.

3. Spiechowicz E., Polska implantologia stomatologiczna – wczoraj i dzisiaj, Protetyka Stomatologiczna, 2012, nr 62 (3), s. 155–164.

4. Szyszkowski A., Kozakiewicz M., Ocena wybranych czynników rokowniczych w leczeniu implantologicznym jamy ustnej, Magazyn Stomatologiczny, 2013, nr 7–8, s. 12–16.