Czas czytania: 4 Min
Blog ›› Matka i dziecko ›› Blog dla profesjonalistów ›› W poszukiwaniu wiedzy na temat kinetyki języka u niemowląt
W poszukiwaniu wiedzy na temat kinetyki języka u niemowląt
W ostatnim czasie badacze po raz pierwszy posłużyli się zapisem wideo badania ultrasonograficznego, aby przyjrzeć się kinetyce języka podczas karmienia niemowląt i przełykania pokarmów przez dorosłych. Język jest mięśniem bardzo aktywnym i o skoordynowanym działaniu. Kiedy pijemy, przygotowuje się do połknięcia, gromadząc płyn w utworzonym zagłębieniu, a następnie szybko przesuwa go ku tyłowi gardła w celu połknięcia. A wszystko to bez zatrzymywania czynności oddechowej! Gdy spożywamy pokarmy, język utrzymuje je w jamie ustnej, przesuwając pod zębami (i mieszając jednocześnie ze śliną) na potrzeby przeżucia i utworzenia kęsów, które ulegają następnie przesunięciu ku tyłowi gardła w celu połknięcia. Zarówno u dorosłych, jak i u niemowląt przy połykaniu wykorzystywany jest ruch perystaltyczny.
Nasz język uczy się swojej roli już w łonie matki. Jeszcze przed urodzeniem płód zaczyna połykać płyn owodniowy, a w momencie przyjścia na świat noworodka jest już gotowy do odegrania — przy współudziale żuchwy i ust — kluczowej roli w odciąganiu mleka z piersi. Gdy niemowlę łapie pierś mamy ustami, zasysa otoczkę brodawki sutkowej w taki sposób, aby brodawka znalazła się w miejscu styku podniebienia twardego z miękkim. Wtedy swoją pracę rozpoczyna język, rytmicznie masując brodawkę ruchem perystaltycznym powodującym wypływ mleka z piersi ku tylnej części gardła w celu połknięcia. U niemowląt czynności ssania, połykania i oddychania są ze sobą doskonale skoordynowane.
Dynamika ta zmienia się nieco w przypadku karmienia niemowlęcia butelką. Sztywność produkowanych przez człowieka tworzyw nie pozwala na zasysanie smoczka do jamy ustnej dziecka ani na dopasowywanie się do jego kształtu. Utrudnia to także wykonywanie naturalnych ruchów perystaltycznych, a mleko może wypływać nawet przy niewielkim wysiłku ssania. W związku z tym rodzice powinni mieć świadomość tego, iż podczas karmienia piersią niemowlęta pozyskują mleko z niemałym wysiłkiem, natomiast w przypadku butelek mleko często wypływa bardzo łatwo, co oznacza, że — w porównaniu z karmieniem piersią — niemowlę wypija taką samą ilość mleka znacznie szybciej. Może wydawać się to doskonałym sposobem na zaoszczędzenie czasu, ale jak w przypadku wielu rzeczy w życiu, wolniej często oznacza lepiej. Korzystanie z butelki z wolniejszym wypływem, która naśladuje sposób działania piersi mamy i pozwala na wykonywanie naturalnych pauz podczas ssania mleka, zapewnia niemowlęciu komfortowe napełnianie brzuszka i stopniowe uzyskanie uczucia sytości.
Najczęściej wszystko przebiega bezproblemowo, ale niekiedy u niemowlęcia mogą wystąpić trudności z połykaniem. Może to wynikać z różnych problemów stanowiących dla naukowców zagadnienia wysoce trudne do zbadania (i pełnego zrozumienia). Na początku ery atomu diagnostykę prowadzono z wykorzystaniem radiologicznych badań kinematograficznych (badań rentgenowskich rejestrowanych na zapisie filmowym). Po raz pierwszy w historii człowiek mógł zobaczyć, co faktycznie dzieje się w jamie ustnej i przyjrzeć się temu, jak język pomaga przy wykonywaniu czynności połykania. Zaprzestano wykonywania tego typu obrazowania, gdy pojawiły się obawy dotyczące narażania techników i pacjentów na działanie promieniowania jonizacyjnego. W czasach obecnych na obrazie wideo często dokumentuje się badania USG i MR, niemniej nawet przy mniejszej inwazyjności stosowanych technologii i rozwiązań technicznych naukowcy nadal muszą szukać takich sposobów na studiowanie niemowląt podczas karmienia, które nie będą wpływać na ich zachowanie.
W badaniu z 2020 roku zatytułowanym Quantitative imagining of tongue kinetics during infant feeding and adult swallowing reveals highly conserved patterns (Wysoce ustalone wzorce zaobserwowane za pomocą prowadzonego w celu uzyskania danych ilościowych obrazowania kinetyki języka podczas ssania u niemowląt i połykania u osób dorosłych) naukowcy wykorzystali obraz ultrasonograficzny w celu uwidocznienia pracy ludzkiego języka. Najlepiej zorganizowaną i rytmiczną kinetykę języka można było zaobserwować u niemowląt karmionych wyłącznie piersią, mniejszą ruchliwość tego narządu u dzieci ze schorzeniami utrudniającymi prawidłowe karmienie, takimi jak skrócone wędzidełko języka, i ruchliwość o wyższym poziomie dezorganizacji w przypadku karmienia butelką zamiast piersi — stwierdzili naukowcy. Podkreśla to kluczową rolę kinetyki języka w ssaniu piersi w porównaniu z butelką. Naukowcom udało się także zaobserwować różnice w ruchliwości języka przed i po zastosowaniu leczenia u niemowląt ze skróconym wędzidełkiem języka i ze zbyt krótkim wędzidełkiem wargowym. Po raz pierwszy wykonano również nagrania wideo badań obrazowych podczas karmienia piersią i butelką niemowlęcia z kręczem szyi. Stwierdzono występowanie nieco mniej rytmicznego ssania niż prawidłowe podczas karmienia piersią i zupełnie arytmicznego w przypadku karmienia butelką. Mimo ograniczeń związanych z badaniem, zarejestrowanie obrazu ultrasonograficznego w postaci filmów wideo pozwoliło uzyskać obiektywne informacje na temat kinetyki języka. W miarę jak kolejni naukowcy będą korzystać z tej metody badawczej, z pewnością dowiemy się jeszcze więcej o pracy języka, a dzięki temu uzyskamy jeszcze dokładniejsze informacje na temat prawidłowego przebiegu procesu karmienia i sposobów radzenia sobie z jego zaburzeniami.
Literatura
Zobacz też:
Jak zmienić tradycyjną butelkę na taką z Responsywnym smoczkiem Natural?
Dowiedz się, jak sprawnie przejść w karmieniu dziecka z butelki tredycyjnej na taką z responwywnym smoczkiem, symulującym naturlany przepływ i tempo.
Zobacz więcej
Jak wprowadzić butelkę responsywną dla dziecka karmionego piersią?
Dowiedz się, jak do karmienia dziecka piersią wprowadzić karmienie z butelki w taki sposób, aby było ono naturalne i możliwie zbliżone do karmienia piersią.
Zobacz więcej
Dlaczego to tak ważne, by dziecko kontrolowało przepływ mleka podczas karmienia butelką?
Dowiedz się, jak sprawić, by dziecko odpowiednio kontrolowało przepływ mleka podczas karmienia butelką i czemu naturalny rytm karmienia jest tak istotny.
Zobacz więcej