Leukoplakia - czym jest, objawy, jak ją wyleczyć

Co to jest leukoplakia?

Różne choroby jamy ustnej mogą mieć przykry przebieg i poważne konsekwencje, jeśli je zaniedbamy, ale to leukoplakia najczęściej zapowiada zmiany nowotworowe. Dolegliwość ta polega na nadmiernym rogowaceniu i dotyczy błon śluzowych jamy ustnej, ale też gardła i krtani. 

Wyróżniamy dwa rodzaje leukoplakii:

• homogenną -  tworzy się na wewnętrznej stronie policzków. Najczęściej jest białą zmianą o gładkiej, czasami pofałdowanej, pobrużdżonej powierzchni. Zwykle nie ulega zezłośliwieniu.
• niehomogenną – pojawia się pod językiem oraz na jego powierzchniach bocznych, w okolicach łuków podniebiennych oraz na wargach. Wyróżniają ją czerwone plamy, nadżerki, guzki. Dość często ulega transformacji w postać złośliwą.

Chociaż dolegliwość ta jest początkowo niegroźna, może prowadzić do poważnych powikłań. Szacuje się, że połowa raków płaskonabłonkowych jamy ustnej powstaje na podłożu leukoplakii, dlatego to ważne, żeby umieć rozpoznać tę chorobę, która często jest mylona na przykład z grzybicą jamy ustnej  czy liszajem płaskim.

Leukoplakia – objawy

Najczęściej występującym objawem leukoplakii są białe zmiany – plamy i plamki. Może mieć ona jednak różnorodną postać – smug, kresek czy pęknięć. Może się układać w rodzaj mozaiki. Kolor jest najczęściej biały, ale może być też podbarwiony na żółto lub szaro. Plamy są bezbolesne i nieusuwalne, co można sprawdzić pocierając je palcem. Z czasem może pojawić się nadwrażliwość na pokarmy kwaśne, słone i pikantne. Może również występować uczucie pieczenia, suchości oraz ból. Częstym pytaniem jest: czy leukoplakia może zniknąć? Wynika ono przede wszystkim z tego, że czasem na śluzówkach policzków pojawiają się i znikają białe zmiany. Bywa, że to chwilowe efekty urazów mechanicznych, nie są więc leukoplakią. Sama leukoplakia w odmianie homogennej faktycznie może zniknąć po wyeliminowaniu przyczyny dolegliwości.

Leukoplakia – przyczyny

Prawdopodobieństwo pojawienia się leukoplakii wzrasta po czterdziestym roku życia i rośnie z wiekiem. Częściej dotyka mężczyzn niż kobiety.

• Leukoplakia może być spowodowana złymi nawykami – przede wszystkim palenie lub żucie tytoniu oraz picie alkoholu przyczynia się do powstania zmian. 
• Winne mogą być też pozornie niewinne zwyczaje, takie jak przygryzane policzków. 
• Do przyczyn pojawienia się leukoplakii zaliczają się również choroby - zakażenie grzybicze, zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), wirus HIV; niedobory witaminy A lub żelaza oraz czynniki genetyczne.

Leukoplakią nie można się zarazić, ale zdarza się, że pojawia się bez konkretnej przyczyny. Różnorodność jej źródeł oraz potencjalne zagrożenie nowotworowe sprawiają, że jak najszybciej po zauważeniu niepokojących objawów należy udać się do lekarza.

Leukoplakia – leczenie

Po zauważaniu u siebie zmian i przeczytaniu informacji o leukoplakii można się przestraszyć, jednak lepiej po prostu udać się do lekarza i przebadać. Pierwszym krokiem jest ustalenie charakteru schorzenia. Jeśli badanie histopatologiczne wykaże leukoplakię niehomogenną, trzeba będzie usunąć zmianę przy pomocy skalpela lub lasera. W przypadku odmiany homogennej konieczne będzie usuniecie wszelkich czynników, które mogą ją powodować – chodzi tu na przykład o rzucenie palenia. Następnym krokiem będzie regularna obserwacja. Czasem zmiany znikają same w ciągu 2-3 miesięcy, niekiedy konieczne jest ich usunięcie. Dobra wiadomość jest taka, że leukoplakia jest wyleczalna.

Jak zapobiec leukoplakii?

Może w przypadku czynników genetycznych jesteśmy bezradni, ale leukoplakii najczęściej możemy zapobiec. Co warto zrobić?

• rezygnacja z używek (alkohol, papierosy);
• zdrowa dieta;
• prawidłowa higiena jamy ustnej.

Niedokładne lub zbyt rzadkie mycie zębów pogarsza stan zdrowia jamy ustnej i całego organizmu, czego efektem mogą być liczne choroby, w tym np. stany grzybiczne sprzyjające leukoplakii. Co więcej, zaniedbania powodują pojawienie się próchnicy i ubytków, co z kolei skutkuje koniecznością stosowania wypełnień, a nawet uzupełnień protetycznych, które mogą przyczyniać się do podrażnień mechanicznych śluzówek, co też prowadzić może do leukoplakii. Dlatego też, poza rzuceniem palenia i ograniczeniem lub rezygnacją ze spożywania alkoholu, podstawą zapobiegania tej dolegliwości – i wielu innym – jest prawidłowa higiena jamy ustnej i zębów.