Profilaktyka pacjentów implantologicznych w gabinecie higieny

Rola higireistek stomatologicznych w profilaktyce i leczeniu pacjentów implantoligicznych

Do głównych zadań zespołu stomatologicznego – w tym higienistek stomatologicznych – w opiece nad pacjentem implantologicznym jest profilaktyka, mająca na celu m.in. zwiększenie szansy na długofalowe powodzenie leczenia oraz zmniejszenie ryzyka wystąpienia powikłań.

Na profilaktykę pacjentów implantologicznych składają się dwa główne elementy: codzienna, domowa higiena jamy ustnej oraz profesjonalna higienizacja w gabinecie. Rolą higienistki w pierwszym z tych elementów jest m.in. instruktaż prawidłowej higieny jamy ustnej, pomoc w doborze akcesoriów higienicznych (pasta do zębów, szczoteczka, nici dentystyczne, irygator), a także utrzymywanie motywacji pacjenta do przestrzegania zasad higieny, co ma kluczowe znaczenie dla podtrzymania efektów terapii implantologicznej.

Jeśli chodzi o drugi element profilaktyki pacjentów implantologicznych – czyli profesjonalną higienizację – to najogólniej jej zasady nie różnią się od higienizacji u pacjentów z naturalnym uzębieniem lub innymi uzupełnieniami protetycznymi. Wizyta higienizacyjna składa się więc z badania wewnątrzustnego, zabiegu usunięcia złogów nazębnych (skalingu), piaskowania, polerowania oraz fluoryzacji.

Profesjonalna higienizacja u pacjentów implantologicznych – badanie wewnątrzustne

Bardzo ważnym zadaniem higienistki w trakcie profesjonalnej higienizacji pacjentów implantologicznych jest kontrola stanu tkanek otaczających implanty – pozwala to na szybkie rozpoznanie ewentualnych objawów mucositis oraz periimplantitis, a także wdrożenie indywidualnych planów zabiegów profilaktyczno-leczniczych oraz właściwej higieny domowej.

Podczas badania wewnątrzustnego przed higienizacją, u pacjentów należy zwrócić uwagę na takie objawy kliniczne, jak:

• nagromadzenie płytki i kamienia nazębnego,

• obrzęk i zaczerwienienie tkanek wokół implantu,

• krwawienie podczas zgłębnikowania wkoło implantu,

• nieprzyjemny zapach z jamy ustnej,

• ropne wysięki z kieszonek dziąsłowych,

• ruchomość implantu.

Ważne jest to, aby podczas badania głębokości kieszonek dziąsłowych wkoło implantów nie używać zbyt dużo siły – tkanka wokół wszczepów stawia mniejszy opór przy zgłębnikowaniu, więc zbyt mocno wykonywana czynność mogłaby ją uszkodzić.

Profesjonalna higienizacja u pacjentów implantologicznych – skaling

Kluczowym zabiegiem profesjonalnej higienizacji u pacjentów implantologicznych jest skaling, czyli usunięcie złogów nazębnych wokół implantów. Wykonuje się go najczęściej przy użyciu narzędzi ręcznych oraz skalerów ultradźwiękowych. Co do zasady, niewskazane jest stosowanie standardowych końcówek do skalera oraz tradycyjnych kiret, gdyż mogą one zarysować powierzchnię implantu, łącznika i korony.

Zalecane do pracy z pacjentami implantologicznymi kirety mogą być wykonane np. z włókna węglowego, specjalistycznego plastiku albo tytanu, czyli tej samej substancji, co implant. Również skaler do implantów powinien być wyposażony w nakładki np. z włókna węglowego, które wykorzystać można u pacjentów implantologicznych.

U pacjentów implantologicznych ze zdiagnozowanym przewlekłym zapaleniem przyzębia alternatywą dla skalingu ręcznego w obrębie implantów i łączników może być periopolishing. W jego trakcie nie jest używany skaler do implantów, ale piaskarka oraz specjalne piaski o drobnych ziarnach, z dodatkiem np. chlorheksydyny oraz erytrolu. W ten sposób można dokładnie oczyścić zarówno łączniki, jak i implanty, nawet do głębokości 10 mm i dzięki temu skutecznie zredukować biofilm poddziąsłowy.

Profesjonalna higienizacja u pacjentów implantologicznych – piaskowanie

Po skalingu/periopolishingu u pacjentów implantologicznych wykonuje się piaskowanie nad- i poddziąsłowe. Jego celem jest usunięcie resztek kamienia oraz przebarwień spowodowanych np. spożywaniem barwiących pokarmów, paleniem papierosów albo piciem dużych ilości kawy/herbaty. Piaskowanie poddziąsłowe zaleca się wykonywać drobnoziarnistym piaskiem np. na bazie glicyny i piaskarką ze specjalnymi nakładkami na dyszę, zaś piaskowanie naddziąsłowe – piaskiem na bazie gliceryny.

Profesjonalna higienizacja u pacjentów implantologicznych – polerowanie (polishing) i fluoryzacja

Polerowanie – polishing – to końcowy etap profesjonalnej higienizacji u pacjentów implantologicznych. Jego głównym celem jest zabezpieczenie powierzchni zębów przed szybkim ponownym odkładaniem się płytki nazębnej, a także ochrona tkanek miękkich (błon śluzowych policzków, warg i języka) przed podrażnieniami spowodowanymi przez kontakt z niewypolerowanymi powierzchniami. Polishing wykonuje się przy pomocy gumek i szczotek polerskich zakładanych na kątnicę, a także specjalnej pasty polerskiej. Na koniec, jeżeli pacjent posiada uzębienie mieszane (implanty i zęby własne) można wykonać u niego fluoryzację, czyli aplikację na powierzchnię zębów preparatów o określonym stężeniu fluoru.

Częstotliwość profilaktyki pacjentów implantologicznych w gabinecie higieny powinna być ustalana indywidualnie, zależnie od poziomu higieny domowej, przyzwyczajeń dietetycznych, ewentualnie zdiagnozowanej choroby przyzębia itp. Wizyty mogą odbywać się w cyklach 3-, 4- lub 6-miesięcznych. 

Piśmiennictwo:

1. Leśna M., Pacjent implantologiczny w gabinecie higieny jamy ustnej – higienizacja szyta na miarę, Po Dyplomie, https://podyplomie.pl/stomatologia/posts/786.pacjent-implantologiczny-w-gabinecie-higieny-jamy-ustnej-higienizacja-szyta-na-miare. Dostęp: 30.06.2023 r.

2. Grzyśka D., Zabieg higienizacyjny u pacjentów implantoprotetycznych, Implantologia Stomatologiczna, 2019, nr 1 (19), s. 84-88.

3. Patel A., Właściwa higiena – faza podtrzymująca leczenia implantologicznego, Dental Tribune, https://pl.dental-tribune.com/news/wlasciwa-higiena-faza-podtrzymujaca-leczenia-implantologicznego/. Dostęp: 30.06.2023 r.