Co to jest kserostomia i czym się objawia?

Co to jest kserostomia?

Kserostomia to – mówiąc potocznie – uczucie suchości w ustach. Najprawdopodobniej zna je każdy, komu zdarza się zbyt długo mówić, pić kawę, jeść słone przekąski albo się denerwować. To częsta przypadłość, o której przygotowaliśmy osobny artykuł. W przeciwieństwie to chwilowego braku śliny, kserostomia to długotrwałe uczucie suchości, na które nie pomaga szklanka wody.

Kserostomia może być samodzielną jednostką chorobową albo symptomem procesu chorobowego. W zależności od przyczyny suchości, rozróżniamy dwa jej rodzaje:
 

• prawdziwą (xerostomia vera) - powstaje w wyniku upośledzenia aktywności wydzielniczej gruczołów ślinowych, co może być efektem na przykład urazu mechanicznego lub zaburzeń autonomicznego układu nerwowego;
• rzekomą (xerostomia spuria) - zaburzenie układu nerwowego wegetatywnego. Ślinianki działają prawidłowo, ale ślina traci swoje właściwości i błona śluzowa jamy ustnej staje się sucha, lepka i wrażliwa.

Szacuje się, że co dziesiąta osoba cierpi na kserostomię, a szczególnie narażone są na nią osoby starsze ze względu na przyjmowane leki i współistniejące choroby.

Jakie są przyczyny kserostomii?

Pozornie niegroźna suchość w ustach, jeśli utrzymuje się długo, może być objawem choroby, ale może też spowodować problemy – dlatego nie można tej dolegliwości lekceważyć. Czym może być spowodowana suchość w ustach?
 

• stosowaniem niektórych leków, m.in. moczopędnych, obniżających ciśnienie krwi i przeciwdepresyjnych;
• chorobami takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów, cukrzyca lub nadczynność tarczycy;
• leczeniem onkologicznym;
• alergiami;
• niedoborami żywieniowymi;
• odwodnieniem;
• paleniem tytoniu;
• stosowaniem pełnych protez zębowych;
• oddychaniem przez usta, które może mieć różne przyczyny, np. choroby dróg oddechowych.

Jak leczyć kserostomię?

Rozwiązanie problemu suchości w jamie ustnej wymaga przede wszystkim zdiagnozowania, co zakłóca pracę ślinianek. Jeśli to leki – warto rozważyć ich zmianę. Jeśli choroba – konieczne jest wdrożenie jej leczenia. Zacząć najlepiej od wizyty u stomatologa, który za pomocą wywiadu może zaproponować leczenie lub zasugerować wizytę u innego specjalisty. W toku diagnozowania można wykonać sialometrię – badanie polegające na mierzeniu szybkości i ilości wydzielania śliny.

Jak jeszcze można sobie pomóc? Podstawowym domowym sposobem łagodzenia objawów kserostomii jest ssanie kostek lodu, które pobudzają pracę ślinianek. Podobnie działa guma do życia, jednak trzeba uważać, by zbyt częstym lub zbyt długim żuciem nie zaszkodzić stawom skroniowo-żuchwowym. Pomocne bywają substytuty śliny, które można kupić w aptece. Konieczne jest popijanie wody w trakcie jedzenia, by ułatwić sobie przełykanie. Woda popijana małymi łykami przez cały dzień powinna pomóc w złagodzeniu dyskomfortu.