Refluks u niemowląt: Objawy i sposób postępowania

1. Co to jest refluks u niemowląt?

Refluks żołądkowy, znany również jako refluks żołądkowo-przełykowy (GERD), to normalny refluks występujący u 40-65% niemowląt. Jak więc można rozpoznać, że to właśnie twoje dziecko ma refluks? Jeżeli maluch wypluwa mleko po karmieniu, może to być spowodowane wieloma powodami, ale istnieje duże prawdopodobieństwo, że jest to refluks, ponieważ ulewanie mleka jest jednym z najczęściej występujących objawów refluksu u niemowląt. W miarę dojrzewania niemowlęcia problem refluksu zazwyczaj ustępuje samoistnie, bez konieczności interwencji medycznej.

Wiemy więc, że refluks jest powszechny, ale co powoduje refluks u niemowląt? Ponieważ niemowlęta nie mają jeszcze w pełni rozwiniętego dolnego zwieracza przełyku (LES) – mięśnia w dolnej części przełyku, który otwiera się i zamyka, aby wpuścić pokarm do żołądka i zatrzymać go tam – pokarm może łatwo przedostać się z powrotem do przełyku.

Jeżeli niemowlę doświadcza dyskomfortu i trudności podczas karmienia, które wykraczają poza wypluwanie małych ilości mleka – może mieć refluks.

Objawy są następujące: [1]

• Wygięte w łuk plecy podczas lub po jedzeniu
• Płacz ponad trzy godziny dziennie bez przyczyny medycznej
• Kaszel
• Krztuszenie się lub trudności w przełykaniu
• Drażliwość po jedzeniu
• Słaby apetyt lub odmowa jedzenia
• Słaby przyrost lub utrata wagi
• Problemy z oddychaniem
• Silne lub częste wymioty

Refluks występuje zazwyczaj wtedy, gdy mięsień LES staje się słaby lub odpręża się, gdy nie powinien, co powoduje, że zawartość żołądka przedostaje się do przełyku.

2. Co to jest cichy refluks u niemowląt i jak długo trwa?

Innym rodzajem refluksu jest refluks cichy. Cichy refluks u niemowląt, zwany również refluksem krtaniowo-gardłowym (LPR), polega na tym, że zawartość żołądka niemowlęcia spływa do tyłu, do skrzynki głosowej, tylnej części gardła i dróg nosowych. Ten rodzaj refluksu nie zawsze powoduje zewnętrzne objawy, dlatego określa się go jako „cichy”.

Możliwe jest jednoczesne występowanie u dzieci refluksu żołądkowego i cichego refluksu, ale te dwa rodzaje refluksu mają nieco inne objawy. Poniżej przedstawiamy niektóre objawy cichego refluksu u niemowląt: [2]

• Problemy z oddychaniem
  
• Krztuszenie się
  
• Przewlekły kaszel
  
• Trudności w karmieniu
  
• Ciągłe ulewanie
  
• Słaby przyrost lub utrata wagi

W większości przypadków refluks żołądkowy i cichy refluks ustępują samoistnie. Na ogół cichy refluks i inne typy refluksu ustępują u dzieci po ukończeniu pierwszego roku życia. Jeżeli dziecko wykazuje trwałe objawy cichego refluksu po tym czasie, rodzice powinni zasięgnąć porady lekarza.

Podobnie, jeżeli u dziecka występują gwałtowne wymioty, krew w stolcu lub którykolwiek z powyższych objawów refluksu GERD, rodzice powinni skontaktować się z lekarzem pierwszego kontaktu.[3]

3. Jak pomóc dziecku z refluksem?

Objawy refluksu u dziecka zazwyczaj ustępują samoistnie, jednak poniższe wskazówki mogą pomóc w złagodzeniu objawów, zanim to nastąpi:[4]

1. Zagęszczaj pokarm płatkami ryżowymi lub specjalnym preparatem do zagęszczania mleka.

2. Trzymaj butelkę pod takim kątem, aby cały smoczek był wypełniony mlekiem, co pomoże zmniejszyć ilość powietrza połykanego przez dziecko. Może to pomóc w zapobieganiu kolkom, gazom i refluksowi. Warto używać naturalnej butelki dla dzieci, która przypomina kształtem brodawkę, lub butelki antykolkowej z ventylem AirFree, który ogranicza połykanie powietrza.

3. Odbijaj dziecko podczas i po karmieniu. W przypadku dzieci pijących z butelki, rodzice mogą odbijać co jedną lub dwie butelki. Jeżeli karmisz niemowlę piersią, możesz odbić niemowlę pomiędzy zmianami piersi. Warto dowiedzieć się, jak należy trzymać niemowlę podczas odbijania, aby złagodzić gazy.

4. Trzymaj niemowlę w pozycji pionowej po karmieniu. Zazwyczaj po karmieniu trzyma się niemowlaka w pozycji pionowej przez dziesięć do piętnastu minut, aby wspomóc utrzymanie mleka. Jeżeli jednak u niemowlęcia występują objawy refluksu, rodzice mogą spróbować trzymać je w pozycji pionowej nieco dłużej.

Te wskazówki zostały opracowane z myślą o łagodzeniu objawów, ale nie powinny zastąpić porady lekarskiej. Nie zmieniaj składu pokarmu dziecka bez uprzedniej rozmowy z lekarzem rodzinnym.