Suchy zębodół - czym jest, jak powstaje i jak go wyleczyć

Co się dzieje w dziąśle po wyrwaniu zęba?

Usunięcie zęba (ekstrakcja) to nieprzyjemny, ale czasem konieczny zabieg. Zaraz po jego przeprowadzeniu rozpoczyna się proces gojenia, którego efektem jest wypełnienie ubytku nową tkanką kostną pokrytą nową tkanką miękką, czyli dziąsłem. W zależności od tego, który ząb został usunięty, jak przebiegła ekstrakcja i jaki jest stan zdrowia pacjenta, gojenie zająć może od dwóch tygodni do nawet dwóch miesięcy. Najwięcej czasu potrzebuje organizm, żeby poradzić sobie po skomplikowanym usuwaniu ósemek. Zaraz po wyrwaniu zęba zębodół wypełnia się krwią, która zamienia się w skrzep, pełniący rolę naturalnego opatrunku. Chroni on ranę przed odwodnieniem i drobnoustrojami. Niestety, na tym właśnie etapie zdarzają się powikłania.

Co to jest suchy zębodół?

Suchy zębodół, czyli zapalenie zębodołu to jedno z najczęściej występujących powikłań, chociaż spotyka zaledwie kilka procent osób po ekstrakcji zęba. Przyczyną jest skrzep, który nie wykształca się prawidłowo lub wypada z zębodołu. Dlaczego tak się dzieje?

• Powstanie skrzepu utrudniają niektóre choroby (awitaminoza, białaczka) oraz leki wpływające na krzepliwość krwi. 
• Problemy z gojeniem zdarzają się częściej u osób z cukrzycą, miażdżycą, wysokim ciśnieniem i w podeszłym wieku.
• Skrzep ma utrudnione zadanie w przypadku rozległych ran po ekstrakcjach dużych zębów. 
• Skrzep można zniszczyć lub wypłukać zbyt szybko jedząc i pijąc po zabiegu, pijąc gorące napoje, jedząc twarde produkty.
• Do wypłukania skrzepu może dojść przy zbyt gwałtownym płukaniu ust płynem albo pod wpływem ciśnienia wytwarzanego przy paleniu papierosów i piciu przez słomkę.

Na suchy zębodół bardziej narażone są kobiety niż mężczyźni. Przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych zwiększa ryzyko wystąpienia suchego zębodołu. Takich komplikacji można się też spodziewać po usuwaniu zębów trzonowych, szczególnie dolnych oraz w sytuacji, gdy suchy zębodół wystąpił już wcześniej.

Jak rozpoznać suchy zębodół?

Objawy suchego zębodołu trudno przeoczyć. 2–4 dni po ekstrakcji pojawia się narastający ból w miejscu po zębie. Pacjenci opisują go jako bardzo nasilony i pulsujący, promieniujący do skroni i ucha. Zdarza się, że towarzyszą mu zaburzenia smaku, szczękościsk oraz nieprzyjemny zapach z ust. Niekiedy występuje też gorączka i powiększone węzły chłonne. Jak wygląda suchy zębodół? W miejscu po zębie i okolicy pojawia się zaczerwienienie i obrzęk, często widoczna jest też kość. Przy takich objawach palące staje się pytanie: czy suchy zębodół sam się zagoi? Niestety, lepiej nie ryzykować i jak najszybciej odwiedzić stomatologa. Nieleczony suchy zębodół może rozwinąć się w ropne zapalenie zębodołu.

Jak leczyć suchy zębodół?

Podstawą leczenia suchego zębodołu jest wizyta u stomatologa. Lekarz ostrożnie oczyści ranę i przepłucze miejsce po wyrwanym zębie np. solą fizjologiczną. Do tak przygotowanego zębodołu zaaplikuje leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. W leczeniu suchego zębodołu stosuje się specjalny preparat, który umieszcza się w miejscu po usuniętym zębie. Działa on jak opatrunek: uśmierza ból i chroni przed zakażeniem. Jeśli występuje gorączka i powiększone węzły chłonne, stomatolog może przepisać antybiotyk. Pomocne są laseroterapia i ozonoterapia - wspomagają procesy gojenia ran po zabiegu. Leczenie suchego zębodołu zajmuje przeważnie 7–10 dni. Jak długo boli suchy zębodół? Niestety, najczęściej przez kilka dni. Nawet prawidłowe i szybkie leczenie nie likwiduje bólu od razu.

Jak uniknąć powikłań po ekstrakcji?

Po wyrwaniu zęba niezbędny jest odpoczynek i dokładna realizacja zaleceń pozabiegowych lekarza. Kilka rzeczy, o których trzeba pamiętać, żeby nie przeszkadzać jamie ustnej w gojeniu i uniknąć suchego zębodołu:

• odpoczynek przez pozostałą część dnia po ekstrakcji; 
• jeśli lekarz zalecił dłuższe unikanie wysiłku czy rezygnację ze sportu – warto się zastosować. Stomatolog wie najlepiej, jak poważna była operacja i jakie jest ryzyko powikłań;
• zimne okłady na zewnętrznej stronie twarzy, aby zmniejszyć ból i obrzęk; 
• środki przeciwbólowe oraz przeciwzapalne należy przyjmować zgodnie z zaleceniami stomatologa;
• najszybciej 2 godziny po zabiegu można jeść i pić;
• trzeba pić dużo wody, unikać za to kawy, alkoholu, napojów gorących i gazowanych, słonych i ostrych potraw;
• przez co najmniej tydzień nie można pić przez słomkę, ponieważ ssanie może wypchnąć skrzep z zębodołu;
• prze pierwsze dni należy jeść tylko miekkie pokarmy, najlepiej w letniej temperaturze;
• przez pierwsze 24 godziny nie należy dotykać miejsca po zębie;
• można delikatnie płukać usta i myć zęby;
• trzeba zrezygnować z opalania, gorących kąpieli i sauny przez kilka dni;
• nie można palić papierosów przez co najmniej 48 godzin po zabiegu (a najlepiej rzuć palenie na zawsze). Mogą opóźnić gojenie i zwiększyć ryzyko powikłań,
• w niektórych przypadkach należy unikać wydmuchiwania nosa w chusteczkę.

Jak myć zęby po ekstrakcji?

Miejsce po wyrwanym zębie jest wrażliwe i bolesne nawet bez powikłań, ale o myciu zębów zawsze trzeba pamiętać. W pierwszych dniach po ekstrakcji należy omijać miejsce po zębie i używać delikatnej szczoteczki. W niektórych przypadkach należy unikać wydmuchiwania nosa chusteczką. Szczoteczka soniczna Philips Sonicare sprawdzi się w tej roli idealnie. Czyszcząca siła aż 62 tyś. ruchów na minutę zapewnia dokładne czyszczenie, nawet w miejscach trudno dostępnych, jest jednak bardzo delikatna. Szczoteczka soniczna nie wykonuje ruchów takich jak szczoteczka z okrągłą główką, jest więc bezpieczna dla tkliwych dziąseł. Podłużny kształt główki pozwala na precyzyjne dotarcie – bez problemu można operować szczoteczką tak, by omijać bolącą okolicę. 

W pierwszych dniach po ekstrakcji szczoteczka soniczna Philips Sonicare ustawiona na dwie minuty w trybie delikatne czyszczenie (to dla szczoteczki sonicznej Philips Sonicare 9900 Prestige), ochrona dziąseł (np. szczoteczka Philips Sonicare ProtectiveClean 6100) lub najprostszy tryb clean (dla niższych modeli) zapewni odczuwalną czystość zębom bez podrażniania dziąseł.