Czas czytania: 5 Min
Czyste powietrze ›› Zanieczyszczenie powietrza w Polsce vs jakość powietrza w Europie
Czyste powietrze ›› Zanieczyszczenie powietrza w Polsce vs jakość powietrza w Europie
Zanieczyszczenie powietrza w Polsce vs jakość powietrza w Europie
Jak prezentuje się Polska na smogowej mapie Europy i jakie są normy zanieczyszczenia powietrza? Jak powstaje smog i dlaczego jest tak niebezpieczny dla zdrowia? Jak można się przed nim chronić? Przyglądamy się jakości powietrza w Polsce i Europie. Z roku na roku rośnie społeczna świadomość tego, w jak dużym stopniu jakość powietrza wpływa na nasze samopoczucie i zdrowie. Gdy mówimy o zanieczyszczeniu atmosfery, pierwszy hasłem, które przychodzi nam do głowy, jest smog. Termin powstał w wyniku połączenia dwóch angielskich słów: smoke (dym) i fog (mgła). Jest to bardzo obrazowy opis zjawiska, które polega na zmieszaniu się mgły z zanieczyszczeniami wyprodukowanymi przez człowieka – dymem, pyłem i spalinami.
Zanieczyszczone powietrze – jak wpływa na zdrowie?
Niska jakość powietrza jest zagrożeniem, którego nie można lekceważyć. Smog składa się z substancji, które wywierają negatywny wpływ zarówno na zdrowie człowieka, jak i na stan środowiska naturalnego. Największe szkody w ludzkim organizmie powodują mikroskopijne cząsteczki pyłu zawieszonego (ang. particulate matter – PM). W skład pyłu zawieszone wchodzą m.in. toksyczne benzopireny, dioksyny i furany, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, siarka i metale ciężkie. Ze względu na wielkość cząsteczek wyróżniamy dwa rodzaje pyłu: PM10 (o średnicy do 10 mikrometrów) oraz PM2,5 (o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra). Cząsteczki pyłu PM10 są w stanie wnikać w płuca – może być to bezpośrednią przyczyną rozwoju astmy i innych chorób dróg oddechowych. Największe niebezpieczeństwo dla człowieka stwarza pył PM2,5 – przez pęcherzyki płucne przenika on do krwi, a następnie do organów wewnętrznych. Oddychanie powietrzem zanieczyszczonym pyłami PM2,5 może prowadzić do powstania poważnych chorób (m.in. nowotworów, astmy, chorób układu krążenia).
Jakość powietrza w Polsce i w Europie
Do oceniania jakości powietrza i poziomu zanieczyszczenia stosuje się normy określone przez WHO. W 2021 roku Światową Organizację Zdrowia zaostrzyła dotychczasowe wytyczne. Według nowych norm dopuszczalne średnie dobowe stężenie pyłu PM2,5 wynosi 15 µg/m³ (wcześniej 25 µg/m³), a dopuszczalne średnie roczne stężenie ‒ 5 µg/m³ (wcześniej 10 µg/m³). W przypadku pyły PM10 dopuszczalne wartości to odpowiednio 45 µg/m³ (wcześniej 50 µg/m³) i 15 µg/m³ (wcześniej 20 µg/m³). Czy powietrze w Polsce spełnia te normy? Cennym źródłem informacji możesz być raport „2021 World Air Quality Report” [1]. Został on opracowany przez IQAir – firmę, która zajmuje się monitorowaniem jakości powietrza w miastach na całym świecie. Podczas tworzenia raportu przeanalizowano dane zebrane przez czujniki zamontowane w 6475 miastach w 117 regionach. Pod uwagę brano średnie roczne stężenia pyłu PM2,5 – stanowi on największe zagrożenie dla zdrowia i życia mieszkańców. Niestety, Polska znalazła się pierwszej dziesiątce europejskich państw z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem. Nasz kraj zajął siódme miejsce – na niechlubnym podium znalazły się Czarnogóra, Bośnia i Hercegowina oraz Serbia. Najmniej zanieczyszczonymi państwami na smogowej mapie Europy są natomiast Islandia, Estonia i Finlandia. Ogólnie wnioski z raportu mogą być niepokojące – tylko w 55 europejskich miastach stężenie PM2,5 nie przekraczało normy ustalonej przez WHO (5 µg/m³). W skali światowej Polska znalazła się na 53. miejscu pod względem jakości powietrza. Z raportu wynika, że na co dzień najczystszym powietrzem oddychają mieszkańcy Puerto Rico, Wysp Dziewiczych i Nowej Kaledonii. Niechlubnym faktem jest to, że Orzesze znalazło się na 11. miejscu w zestawieniu najbardziej zanieczyszczonych ośrodków.
Jak chronić się przed zanieczyszczonym powietrzem?
Powyższe dane pokazują, że jakość powietrza w Polsce jest alarmująca. Głównym źródłem pyłu zawieszonego w powietrzu jest tzw. emisja niska. Oznacza to, że zanieczyszczenia pochodzą z domów, które ogrzewane są za pomocą przestarzałych kotłów na węgiel lub drewno. Tę zależność wyraźnie widać w sezonie grzewczym, gdy poziom zanieczyszczenia wyraźnie wzrasta. Samorządy wyposażone są w narzędzia, które umożliwiają ograniczenie tego zjawiska – za pomocą uchwał antysmogowych odpowiednie organy mogą zakazać używania opału niskiej jakości i pieców, które nie spełniają unijnych norm. Ważną rolę w walce ze smogiem odgrywają także dofinansowania przyznawane mieszkańcom, którzy chcą wymienić piece na bardziej ekologiczne. Jeżeli chcesz chronić siebie i swoją rodzinę, możesz samodzielnie zadbać o jakość powietrza w najbliższym otoczeniu. Oczyszczacze powietrza Philips wyposażone są w zestaw filtrów, które skutecznie usuwają szkodliwe substancje. Filtr NanoProtect HEPA może zatrzymać nawet 99,97% cząsteczek o wielkości do 0,003 mikrometra [2] – to znaczy, że oczyszczacz jest w stanie skutecznie filtrować pył PM2,5. Warto zadbać o zdrowie najbliższych! [1] https://www.iqair.com/world-most-polluted-cities/world-air-quality-report-2021-en.pdf [2] Badanie przeprowadzone w 05.2019 r. przy użyciu cząsteczek o wielkości 0,003 µm przez IUTA zgodnie z normą DIN71460-1 przy zastosowaniu aerozolu NaCl.
Zobacz też:
Gdzie wyrzucić filtr z oczyszczacza powietrza?
Zobacz więcej
Gdzie postawić oczyszczacz powietrza?
Zobacz więcej
Alergeny w domu - w jaki sposób produkty Philips mogą pomóc?
Zobacz więcej