Kawa ristretto - jak zrobić i podawać dobre ristretto

Czy istnieje kawa, która ma pełniejszy smak i aromat niż klasyczne espresso? Tak, to ristretto, czyli napój jeszcze mniejszy objętościowo niż słynna włoska mała czarna, przygotowywany z 15 g świeżo mielonej kawy oraz około 20 ml wody. Dowiedz się,  jak zaparzyć idealne ristretto. 

22ml espresso

Ristretto, czyli po włosku „ograniczony”, to mała filiżanka espresso ze standardową ilością kawy mielonej, ale przygotowywana z połowy standardowej ilości wody. Do zaparzenia ristretto Włosi tradycyjnie używają 22 ml kawy mielonej, Natomiast w północnym regionie Europy preferowaną ilością jest 40 ml.

Znajdź najlepsze ekspresy do zaparzenia ristretto

Co to jest ristretto?

Ristretto to mała filiżanka espresso przygotowywana ze standardowej ilości kawy oraz połowy ilości wody. Jej nazwa w języku włoskim oznacza „ograniczony”, czas jej parzenia jest bowiem skrócony do 15-17 sekund. Napój ten często nazywany jest także krótkim espresso. Charakteryzuje się mocnym, wyrazistym smakiem, jednak ograniczony czas ekstrakcji sprawia, że kawa ristretto ma mniejszą zawartość kofeiny niż jej większy objętościowo odpowiednik.

Choć kolebką kawy jest Afryka, a metodę prażenia ziaren i wytwarzania z nich napoju do perfekcji opracowali mieszkańcy Półwyspu Arabskiego, to Włosi są uważani za mistrzów jej parzenia. Z ziaren sprowadzanych z najdalszych zakątków świata tworzą wyjątkowe mieszanki i wypalają w swoich palarniach. Tradycja picia kawy w Italii jest długa, mała czarna ma tam wyjątkowy, intensywny smak i mocny aromat. Najpopularniejszym sposobem jej podania jest espresso, choć chętnie pija się również inne typy kaw czarnych oraz mlecznych. 

Rodzaje włoskich kaw

• Cappuccino – to pyszna, mleczna kawa, która towarzyszy każdemu Włochowi podczas śniadania. Przebywając na Półwyspie Apenińskim, zamówimy ją najpóźniej do godziny 11, w Polsce pija się ją zarówno przed, jak i po południu. Cappuccino składa się w 1/3 z espresso, 1/3 z gorącego mleka i 1/3 z puszystej, mlecznej pianki.

• Caffè latte – składa się z espresso oraz lekko spienionego mleka, które perfekcyjnie łączy się z kawą (należy wlać je szybko, aby się nie rozwarstwiło). Napój przygotowuje się poprzez uzupełnienie filiżanki z kawą mlekiem – proporcje powinny być równe.

• Latte macchiato – to mocno mleczny napój, który powstaje poprzez powolne dolanie espresso do spienionego mleka. Prawidłowo przygotowane powinno mieć trzy warstwy: na dole musi się znajdować mleko, pośrodku espresso, na górze piana.

• Americano – to rodzaj kawy, który swoje powstanie zawdzięcza amerykańskim żołnierzom stacjonującym w Europie podczas II Wojny Światowej. Ponieważ espresso było dla nich za mocne, dolewali do niego gorącej wody. Włosi nie przepadają za tym rodzajem kawy, co ciekawe, w Stanach Zjednoczonych, napój ten nazywa się „italiano”.

• Caffè Lungo – to espresso o większej objętości, uzyskanej dzięki wydłużeniu procesu parzenia. Lungo jest intensywniejsze od espresso i z powodu dłuższego kontaktu kawy z wodą, ma również większą zawartość kofeiny.

• Mocha (mokka) – to napój skomponowany z espresso, spienionego mleka oraz czekolady.

• Doppio – jest to podwójne espresso.

Ristretto a espresso

Historia espresso sięga początków XX wieku i jest związana z powstaniem pierwszego ekspresu ciśnieniowego. Jest ono serwowane w malutkich filiżankach o pojemności około 70 ml, często podaje się do niego szklankę wody, aby przepłukać kubki smakowe przed skosztowaniem kawy. Włosi zazwyczaj pijają espresso przy barze, na stojąco, w 2-3 łykach (klasyczne espresso ma 25 ml), najczęściej o poranku oraz po posiłkach.

Do zaparzenia ristretto tradycyjnie używa się 15-20 ml wody i taką samą porcję kawy jak w przypadku espresso. Jest  ono zatem jeszcze bardziej aromatyczne i intensywne w smaku. Wbrew powszechnemu przekonaniu, zawiera ono jednak mniej kofeiny – w 100 ml espresso jest 212 mg kofeiny, a w 100 ml ristretto znajdziemy jej 164 mg. Przez wielu miłośników kawy ristretto jest natomiast uważane za najlepszy napój, dzięki któremu można uwydatnić wszystkie walory smakowe ziaren kawowca. Podobnie jak espresso, ristretto powinna wieńczyć gęsta crema (pianka) o orzechowym kolorze.

Ristretto – przepis

Do zaparzenia ristretto warto wykorzystać dobrej jakości ekspres kolbowy lub automatyczny. W przypadku pierwszej opcji do przygotowania napoju należy wykorzystać 15 g kawy oraz około 20 ml wody. Ekstrakcja powinna trwać mniej więcej 17 sekund. Jeśli natomiast posiadamy ekspres automatyczny, taki jak Philips  LatteGo (seria 5400 lub seria 4300), aby delektować się wyjątkowym smakiem ristretto, wystarczy wybrać z menu właściwy przycisk. Przed podaniem ristretto, warto delikatnie podgrzać filiżanki.

Jaka kawa będzie najodpowiedniejsza do przygotowania ristretto? Najlepsze będą kawy średnio lub mocno palone. Pierwsze posiadają orzechowy, kakaowy smak i zapach. Balans pomiędzy goryczką a kwasowatością jest w nich optymalny. Mocne palenie ziaren sprawia z kolei, że napój posiada posmak karmelu i wyrazisty, dymny aromat, wyczuwalna jest też delikatna goryczka.