Rodzaje plomb - z czego zrobione są plomby dentystyczne i które wybrać?

Co to jest plomba?

Plomba, czyli wypełnienie stomatologiczne, to rozwiązanie problemu dla tak zwanej „dziury w zębie” – ubytek próchnicowy albo uszkodzenie mechaniczne. Dzięki niej ząb odzyskuje naturalny kształt i znów może gryźć i żuć. Plomba zabezpiecza głębokie warstwy zęba  przed dalszą destrukcją i wpływem czynników zewnętrznych – uszkodzenia szkliwa sprawiają, że ząb jest wrażliwy na przykład na temperaturę. W przypadku próchnicy zakładanie plomby polega na tym, że stomatolog za pomocą specjalnego wiertła narusza strukturę zęba, by oczyścić go z tkanek zaatakowanych przez bakterie i zabezpiecza powstałe w ten sposób miejsce. W zależności od sytuacji może zdecydować się na różnego rodzaju wypełnienia. Jakie konkretnie?

Rodzaje plomb

Z czego robi się plomby? To częste pytanie, na które nie ma jednej odpowiedzi. Wypełnienia dentystyczne robi się z różnych materiałów, co przekłada się na ich odmienne właściwości. Wiele zależy od tego, czy uszkodzenie zęba jest duże czy małe, czy plomba będzie widoczna czy schowana. Znaczenie ma też budżet, a czasem wiek pacjenta. 

Najpopularniejsze rodzaje plomb dentystycznych to:

• Plomby kompozytowe – mieszanka szklanego lub kwarcowego wypełniacza i materiałów żywicznych. To obecnie najchętniej wybierane rozwiązanie. 
• Plomby porcelanowe – idealne przy dużych ubytkach, kiedy nie chodzi o wypełnienie „dziury”, tylko raczej odtworzenie znaczącej części zęba. Trwałe i estetyczne.
• Plomby z cementu glasjonomerowego – często stosowane u dzieci, bo dobrze przylegają do mleczaków i zawierają fluor. Niestety są szare i matowe, więc wizualnie nie stapiają się z zębami. 
• Plomby amalgamatowe – czyli „srebrno-czarne” plomby. Wytwarza się je ze stopu metali oraz rtęci – ten składnik oraz ciemny kolor wypełnienia sprawiły, że odchodzi się już od tego rodzaju plomb. 

Omawiając rodzaje plomb, trzeba przyjrzeć się procesowi utwardzania wspomnianych już plomb kompozytowych. Dzielą się one na światłoutwardzalne i chemoutwardzalne. 

• Światłoutwardzalne - najbardziej cenione przez pacjentów i stomatologów tzw. białe plomby. Takie wypełnienie ma konsystencję plasteliny. Stomatolog swobodnie formuje masę i umieszcza w ubytku, a potem utwardza lampą polimeryzacyjną. Ma dużą gamę kolorystyczną dzięki której można uzyskać dowolny odcień plomby, by była niewidoczna. Szlifowanie pozwala dodatkowo nadać jej idealny kształt i gładkość.

• Chemoutwardzalne - dwa składniki plomby – płyn i proszek – miesza się i nakłada w miejscu ubytku. Między składnikami tych substancji zachodzi reakcja chemiczna i wypełnienietwardnieje. Jest to rodzaj „białej plomby”, ale trudno dopasować jej odcień, więc może być widoczna. To wariant tańszy, mniej estetyczny i mniej trwały.

Plomba: tania czy ładna?

Wiele osób dobrze pamięta czasy, gdy standardem były ciemne i widoczne plomby amalgamatowe. Ze względu na zawartość rtęci w amalgamacie od października 2022 roku w gabinetach prywatnych oraz z umową z NFZ nie stosuje się już takiego wypełnienia. Jakie plomby są więc teraz na NFZ? Wszystkim pacjentom przysługują „białe plomby” w przednich zębach górnych i dolnych (do trójek). U dorosłych są to wypełnienia kompozytowe chemoutwardzalne, a u dzieci światłoutwardzalne plomby kompozytowe. W dalszych zębach (od czwartego) stosowane są plomby z cementu glasjonomerowego. Chociaż przyjmuje się, że białe to te lepsze i ładniejsze plomby, w jednym przypadku nie ma to zastosowania: dzieci lubią kolorowe, nawet brokatowe wypełnienia. Takie możliwości dają światłoutwardzalne plomby kompozytowe w prywatnych gabinetach. Dzięki temu wizyta u stomatologa jest dla dzieci bardziej atrakcyjna, a więc łatwiejsza.

A gdyby tak… bez plomb?

Uatrakcyjnianie dzieciom wizyt u stomatologa to niestety konieczność – problemy z próchnicą ma większość przedszkolaków. Wśród dorosłych też niewiele jest osób bez plomb. Jak temu zapobiec? W każdym wieku kluczowe znaczenie ma profilaktyka. Codzienne, dokładne mycie zębów w połączeniu ze zdrową dietą i regularne kontrole u dentysty to skuteczny sposób na zdrowe zęby. Jak czyścić zęby, by uniknąć próchnicy? Najlepszym i najłatwiejszym rozwiązaniem jest szczoteczka zapewniająca potwierdzone w badaniach klinicznych efekty. Szczoteczka soniczna Philips Sonicare dla dorosłych to zaawansowane dbanie o zęby w domu:

• nawet o 20x mniej płytki bakteryjnej, także w trudno dostępnych miejscach ;
• nawet do 15x zdrowsze dziąsła ;
• 100% mniej przebarwień w czasie krótszym niż dwa dni .