Siara z piersi - czym jest, skąd się bierze, kiedy się pojawia i co oznacza?

Siara - co to jest? Jaki ma skład?

Siara (łac. colostrum) to pierwsze mleko kobiece, gruczoły sutkowe wytwarzają je najintensywniej tuż po porodzie – w 1.-4. dobie połogu. Po tym okresie staje się ono mlekiem przejściowym, a następnie mlekiem dojrzałym. Ten płyn biologiczny ma fundamentalne znaczenie dla wszystkich ssaków, w tym również człowieka. Siara jest gęsta, lepka i ma żółtawy kolor. Choć jest jej niewiele, to w zupełności wystarcza, aby zaspokoić potrzeby noworodka, który wypija zaledwie ok. 50-100 ml siary na dobę (podczas jednego karmienia w pierwszych dniach życia maluszek zjada ok. 2-10 ml pokarmu).

Siara jest bardzo cenna dla dziecka, ma wyjątkowy skład. Zawiera ponad 250 bioaktywnych składników, które zapewniają odporność bierną i ochronę przed infekcjami, stymulują także wzrost mikroflory jelitowej. Wśród nich znajdują się:
 

• regulatory odporności (m.in. laktoferynę, laktoperoksydazę czy glikoproteiny),
• immunoglobuliny (IgA, IgE, IgM, IgG (IgG1/IgG2), IgD), 
• aminokwasy (np. lizynę, tryptofan, alaninę),
• czynniki wzrostu (m.in. somatotropinę, insulinopodobny czynnik wzrostu czy gonadoliberynę).
   

Pierwsze mleko, jakie spożywa noworodek jest także bogate w witaminy i minerały, chociażby witaminę A, witaminy z grupy B, witaminę D3, wapń, magnez, potas, selen oraz żelazo. 100 ml siary ma ok. 50-65 kcal.

Właściwości siary

Siara często jest nazywana pierwszą, naturalną szczepionką, głównie ze względu na dużą zawartość immunoglobulin i leukocytów. Posiada wiele cennych właściwości mających wpływ na rozwój dziecka, są to przede wszystkim:
 

• zapewnienie odporności biernej, ochrona przed bakteriami i wirusami; siara ma też działanie przeciwzapalne,
• stymulowanie układu odpornościowego zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio (są to właściwości immunomodulujące),
• sprzyjanie rozwijaniu się mikroflory jelitowej bogatej w Bifidobacterium i Lactobacillus (niektóre ich szczepy mogą nawet hamować reakcje zapalne),
• wspomaganie wydalenia smółki.

Siara w piersiach – pierwsze karmienia noworodka

Źródła naukowe podają, że zaledwie kilka procent świeżo upieczonych mam nie ma pokarmu, zazwyczaj ma to związek z występowaniem u nich poważnych zaburzeń hormonalnych. Tuż po wydaleniu łożyska następuje gwałtowny spadek stężenia estrogenów i progesteronu, ale wartość prolaktyny w dalszym ciągu pozostaje wysoka. Te przemiany hormonalne uruchamiają proces wytwarzania pokarmu, początkowo jest to siara, po kilku dobach pojawia się nawał i skład mleka ulega zmianie, m.in. zmniejsza się stężenie przeciwciał oraz białka, a wzrasta zawartość tłuszczu. Mama może w tym czasie odczuwać napięcie, a nawet ból piersi, może również dojść do zapalenia piersi. Ulgę przyniesie wówczas odciąganie niewielkich ilości pokarmu, np. przy pomocy laktatora.

Pierwsze przystawienie noworodka do piersi tuż po urodzeniu jest bardzo ważne zarówno dla dziecka, jak i dla matki. Kontakt skóra do skóry powinien trwać minimum 2 godziny – to wtedy maluch zazwyczaj sam zaczyna szukać brodawki, wówczas również wypija pierwszą porcję siary. Opóźniony kontakt skóra do skóry, np. po cesarskim cięciu, może być przyczyną problemów z karmieniem piersią, choć jest to sytuacja rzadka – na produkcję siary nie ma wpływu rodzaj porodu.