Badanie: Brak snu może wywoływać fałszywe wspomnienia                      

 

Jeśli nie śpisz dostatecznie dużo, prawdopodobnie nie nadajesz się na naocznego świadka.

 

Według opublikowanych w Psychological Science wyników pewnego badania, brak snu może zwiększać prawdopodobieństwo powstawania fałszywych wspomnień.

 

W badaniu przeprowadzonym na Uniwersytecie Kalifornijskim w Irvine osoby pozbawione snu oglądały zdjęcia z przestępstwa, a następnie czytały nieprawdziwe informacje na ich temat. Okazało się, że osoby te, częściej niż ci, którzy przespali całą noc, pamiętali fałszywe informacje o zdjęciach.

 

Badanie pokazało, że brak spokojnego snu trwającego od siedmiu do dziewięciu godzin nie tylko zaburza funkcje poznawcze, ale może również prowadzić do powstawania fałszywych wspomnień. U osób śpiących przez pięć godzin lub mniej występuje zwiększone prawdopodobieństwo powstawania takich wspomnień.

 

„Wyniki ostatnich badań sugerują, że obecnie ludzie śpią na ogół krócej, a zjawisko chronicznej deprywacji snu się nasila” — powiedział główny autor opracowania Stephen J. Frenda. „Nasze ustalenia podważają zatem wiarygodność naocznych świadków zdarzeń, którzy doświadczyli długich okresów ograniczenia lub braku snu”.

 

Frenda zauważył, że zawsze, gdy jest niewyspany, jego percepcja i pamięć są osłabione. Obserwacja ta zainspirowała go do zbadania kwestii, czy „zarwanie” nocy zwiększa prawdopodobieństwo powstawania fałszywych wspomnień.

 

Ponad 100 uczestników badania, jakimi byli studenci, przydzielono do jednej z czterech grup. Dwie grupy obejrzały serię zdjęć przedstawiających przestępstwo zaraz po przybyciu do pracowni.

 

Następnie jedna grupa poszła spać, a druga czuwała całą noc. Pozostałe dwie grupy działały w odwrotnej kolejności — spały lub czuwały przez całą noc, a rano oglądały zdjęcia z przestępstwa.

 

W drugiej części eksperymentu uczestnicy czytali opisy zawierające stwierdzenia niezgodne ze zdjęciami. Na przykład w opisie podano, że złodziej włożył skradziony portfel do kieszeni spodni, a na zdjęciu widać, że włożył go do kieszeni kurtki.

 

Co ciekawe, studenci, którzy oglądali zdjęcia przed całonocnym czuwaniem nie byli bardziej podatni na formułowanie fałszywych wspomnień niż ci, którzy później mogli spać.

 

Jednak studenci najpierw pozbawieni snu, a następnie oglądający zdjęcia, byli bardziej skłonni do podawania nieprawdziwych szczegółów.

 

Oczywiście nie jest to niczym niezwykłym dla każdego niewyspanego rodzica czy nawet studenta po całonocnej nauce. Osłabieniu ulega jedynie pamięć, percepcja i zdolność poznawcza — szczególnie po wielu dniach niewyspania. Ale czy może dyskwalifikować świadka w procesie sądowym?

 

Choć sformułowanie pewnej tezy, że pamięć osoby pozbawionej snu ulega zatarciu wymaga dalszych badań, istnieją przesłanki, które mogą sprawić, że na salach sądowych padać będzie nowe, ale ważne pytanie: „Panie Kowalski, ile dokładnie godzin przespał pan w noc przed zdarzeniem?”.

 

Podsumowując, sen jest niezwykle ważny zarówno dla funkcjonowania mózgu, jak i kształtowania pamięci. Nasze wspomnienia i tak nie zawsze są doskonałe, a niewyspanie jeszcze bardziej je osłabia.