Zielona transformacja w ochronie zdrowia – zmiany potrzebne od zaraz

Sektor medyczny bardziej zanieczyszcza środowisko niż np. przemysł stoczniowy czy lotniczy. Gdyby uznać światowy system ochrony zdrowia za osobny kraj, zająłby 5. miejsce wśród największych emitentów CO₂¹ . Odpowiada również za ogromną produkcję odpadów, często niebezpiecznych - każde łóżko szpitalne produkuje aż 13kg odpadów dziennie. Te dane wymagają od nas bardzo konkretnych i natychmiastowych działań, z czego zdaje sobie sprawę coraz więcej liderów ochrony zdrowia w Polsce.

WHO szacuje, że zanieczyszczone powietrze przyczynia się każdego roku do 4,2 mln przedwczesnych śmierci na świecie² . Najnowszy The Global Risk Report 2022 uznał ryzyko klimatyczne za jedno z kluczowych wyzwań z jakim przyjdzie nam się mierzyć³ . Paradoksalnie znacząco  do tych statystyk przyczynia się sektor medyczny. 

Zrównoważony rozwój jednym z priorytetów

Kolejne krajowe organizacje na całym świecie takie jak American Medical Association czy British Medical Association oficjalnie uznają zmiany klimatu za „health emergency”  ⁴(zagrożenie dla naszego życia). Równolegle, w coraz większym zakresie dostrzegana jest potrzeba ekologicznych zmian w samym sektorze medycznym. Jak pokazują dane raportu Future Health Index 2021 wykonanego na zlecenie Philips, przybywa liderów ochrony zdrowia stawiających sobie za cel implementację praktyk zrównoważonego rozwoju.

- Możemy śmiało powiedzieć, że jeszcze trzy lata temu zagadnienia związane ze zrównoważonym rozwojem praktycznie w ogóle nie istniały na agendzie osób zarządzających placówkami medycznymi. Rosnąca świadomość klimatyczna spowodowała, że w tej chwili jest to jeden z priorytetów w wielu krajach na świecie. Również w Polsce blisko 50% liderów potwierdza, że adaptacja rozwiązań prośrodowiskowych będzie dla nich ważnym celem w ciągu najbliższych trzech lat – mówi Michał Grzybowski, Prezes Philips Polska.

Nowe technologie przyspieszą zieloną transformację

W procesie budowania bardziej zrównoważonej służby zdrowia niezwykle istotną rolę odgrywa sektor technologiczny. Jak zauważono w raporcie Global Health Care Outlook 2022, ma on znaczenie zarówno w zakresie dostarczania infrastruktury cyfrowej, ale również rozwiązań umożliwiających dekarbonizację⁵ .

- Przechodząc na zrównoważony model działalności warto stawiać na technologie oparte na modelu EcoDesign, które bazują na rozwiązaniach gospodarki obiegu zamkniętego, a także energetycznej wydajności. W przypadku urządzeń medycznych kluczowa jest minimalizacja zużycia nowych materiałów i wydłużenie czasu życia każdego komponentu , oraz dbałość o to, żeby możliwe jak najwięcej tych elementów dało się poddać recyklingowi – mówi Michał Grzybowski i dodaje – Jak pokazują badania, gdyby dwa razy więcej organizacji na świecie stosowało się do gospodarki cyrkularnej emisję gazów cieplarnianych można by ograniczyć o 39%⁶.

Kolejnym istotnym elementem w budowie zielonej gospodarki w służbie zdrowia jest digitalizacja. Infrastruktura cyfrowa pozwala efektywniej wykorzystywać ograniczone zasoby ludzkie oraz materialne. Skuteczna implementacja telemedycyny umożliwia świadczenie opieki medycznej poza murami szpitala, w najbliższym otoczeniu pacjenta ze stałym monitoringiem jego stanu zdrowia. Pozwala to na optymalizację czasu pracy lekarzy, redukcję kolejek pod gabinetami (zmniejszenie wizyt lekarskich nawet o 75%⁷), a także skrócenie czasu pobytu w szpitalu. Przyczynia się to również do zmniejszenia zużycia paliwa i materiałów potrzebnych do podróży i pobytu  pacjenta w placówce medycznej. 

Philips prowadzi obecnie szczegółowe badania nad związkiem pomiędzy ilością czasu spędzonego przez pacjenta w szpitalu a śladem węglowym. Analizowane są wszystkie etapy, od diagnozy do wypisu i rehabilitacji, aby znaleźć sposoby poprawy opieki, szybszego powrotu pacjentów do domu i lepszego monitorowania ich stanu po wypisie w celu uniknięcia zbędnych  przyjęć. Zebrane dane zostaną wykorzystane podczas współpracy z klinikami w celu znalezienia rozwiązań, które jednocześnie usprawnią przepływ pracy, zwiększą komfort pacjentów i zmniejszą szkodliwość dla środowiska.

Łańcuch dostaw – kluczowy dla zrównoważonych przemian

Jak wskazuje badanie Health Care’s Climate Footprint część emisji gazów cieplarnianych pochodzi w służbie zdrowia z łańcucha dostaw. Produkcja, transport, utylizacja towarów to wszystko ma ogromne znaczenie, dlatego warto polegać na sprawdzonych, certyfikowanych dostawcach, dbających o kwestie środowiskowe. Inną, ważną kwestią jest wprowadzenie tak zwanych zielonych kryteriów wykorzystywanych podczas procedur przetargowych. 

- Philips od 2020 r. w swojej działalności jest neutralny dla klimatu. W zeszłym roku przyspieszyliśmy realizację naszego programu wspierania zrównoważonego rozwoju wśród dostawców, tak aby do 2025, co najmniej 50% z nich zobowiązało się do spełnienia celów związanych z redukcją CO₂- mówi Michał Grzybowski.