Międzynarodowy Dzień Kawy

Wczesną jesienią wypada zarówno Międzynarodowy Dzień Kawy, jak i jego polski odpowiednik. Z tej okazji przygotowaliśmy w jednym miejscu najważniejsze informacje o tym uwielbianym przez miliony ludzi napoju. Skąd pochodzi kawa i jaka jest jej historia? Jakie ma właściwości i gdzie jest uprawiana? Jakie są rodzaje kawy i metody jej parzenia? Wszystkie odpowiedzi znajdziesz poniżej.

Międzynarodowy Dzień Kawy a Dzień Kawy w Polsce

Międzynarodowy Dzień Kawy obchodzony jest 1 października, oficjalnie dopiero od 2015 roku, gdy zainaugurowano go w Mediolanie. Święto wprowadziła Międzynarodowa Organizacja Kawy, żeby promować i celebrować popularny napój, a wydarzenia z tej okazji odbywają się obecnie w wielu miejscach na całym świecie. 
Ekspresy na kapsułki mają swoje mocne i słabe strony. Na ich korzyść przemawia niska cena i łatwe użytkowanie. Wykorzystanie kapsułek niesie ze sobą jednak spore ograniczenia. Jeżeli zdecydujesz się na ekspres na kapsułki, przeważnie możesz korzystać tylko z kapsułek dostarczonych producenta urządzenia. Korzystając z ekspresu nie na kapsułki, możesz używać ziaren różnych rodzajów i różnych producentów. Możliwości są nieograniczone – możesz testować różne typy kawy i poznawać nowe smaki.

W Polsce podobnie jak w kilkunastu innych krajach (np. w USA) przyjęło się jednak obchodzić Dzień Kawy dwa dni wcześniej, czyli 29 września. Dwie różne daty wprowadzają nieco zamieszania, więc bywa, że media informują o jednym wydarzeniu, mając na myśli drugie. Z drugiej strony, miłośników kawy zapewne nie martwią dwie okazje do świętowana, które wypadają niemal dzień po dniu.

Skąd pochodzi kawa?

Kawa jest parzona z palonych, a następnie mielonych ziaren kawowca, czyli nasion, które znajdują się wewnątrz owoców tej rośliny (tzw. wiśni). Chociaż istnieje ponad 50 rodzajów ziaren kawy, komercyjnie wykorzystuje się tylko 2 z nich: Arabicę i Robustę. 

Ta pierwsza jest popularniejsza, ma bogatszy aromat i oferuje łagodny, a przy tym głęboki smak. Robusta z kolei jest niemal dwa razy bardziej stymulująca od Arabicy i charakteryzuje się mocnym, lekko gorzkawym smakiem. Wiele kaw jest jednak mieszanką obu gatunków ziaren. 

Chociaż wiemy o niej bardzo dużo, odpowiedź na pytanie, skąd pochodzi kawa, wcale nie jest oczywista. O miano ojczyzny kawy rywalizują Etiopia i Jemen, a każdy z krajów ma mocne argumenty, które przemawiają na jego korzyść. W obu krążą też legendy na temat historii kawy, a bohaterkami najpopularniejszych, bardzo podobnych opowieści, są… kozy. 

Według tej etiopskiej, pewnego dnia w IX wieku pasterz Kadli zauważył, że jego kozy nie wróciły na noc z pastwiska, co zawsze robiły. Znalazł je, gdy energicznie „tańczyły” wokół pewnych krzewów i zjadały ich owoce. Zaintrygowany, sam ich spróbował, poczuł przypływ energii i pobudzenia oraz poinformował o swoim odkryciu ziomków. Wspólnie opracowali następnie metody spożywania ziaren, a później ich palenia oraz parzenia kawy. 

W Jemeńskiej legendzie to mnisi z klasztoru Chehodet odnaleźli zagubione kozy, które raczyły się owocami kawowca. Mnisi wkrótce nauczyli się parzyć z ziaren energetyzujący napój, który dawał im siłę potrzebną do uczestnictwa w całonocnych obrzędach religijnych.

Krótka historia kawy

Prawdopodobnie żadna z legend nie jest w 100% prawdziwa, ale obie wiążą się z udokumentowaną historią kawy. Zdaniem wielu historyków, ziarna kawy jako pierwsi faktycznie zaczęli spożywać ludzie z plemion zamieszkujących dzisiejszą Etiopię. Miażdżone ziarna mieszane były z masłem klarowanym lub innym tłuszczem zwierzęcym, a potem formowane w niewielkie kulki lub rolki, które jedzono w podróży, żeby dodać sobie energii. Niemal na pewno miało to miejsce od X wieku, a może nawet wcześniej, bo kawowce rosły w tym regionie już w VI wieku. 

Pierwsze pisemne wzmianki o paleniu ziaren, a potem parzeniu i piciu kawy pochodzą z kolei właśnie z Jemenu. W XV wieku Ahmed Al-Ghaffara opisał, jak mieszkańcy terenów, które dziś są częścią tego kraju, przyrządzali i pili napój w sposób zbliżony do dzisiejszej kawy tureckiej. Zwyczaj szybko rozpowszechnił się na niemal całym bliskim wschodzie i w części Afryki, a szczególnie przyjął się Stambule, gdzie już w 1475 roku powstała prawdopodobnie pierwsza kawiarnia na świecie. 

Następnie w XVI wieku kawa trafiła na Maltę wraz z Tureckimi jeńcami, a później do Wenecji, która była wówczas jednym z głównych europejskich portów handlujących ze wschodem. We Włoszech napój przyjął się bardzo szybko, a później to właśnie tam wymyślono wiele popularnych dziś rodzajów kawy czy narzędzi do jej parzenia. Nic więc dziwnego, że kultura picia tego napoju czy terminologia związana z kawą wiele zawdzięcza Italii. 

Jeszcze w XVI wieku kawa trafiła też do Wielkiej Brytanii, a następnie Holandii. W XVII wieku była już znana w Niemczech i Francji oraz niektórych innych państwach europejskich. Wtedy też zaczęła się historia kawy w Polsce. 

Napój zaczął się stopniowo rozpowszechniać wraz z kontaktami handlowymi z bliskim wschodem, a w szczególności po bitwie pod Wiedniem przeciwko Turkom (1683). Kawa była jednak towarem luksusowym, a jej spożycie rosło powoli. Zwyczaj picia kawy zyskał w Polsce dużą popularność dopiero w XIX wieku, a do 1890 roku w samej Warszawie było już ponad 100 kawiarni, które stały się ważnym elementem życia towarzyskiego i kulturalnego.